-
-
نمایشی از نظریه آشوب chaos theory
نظریّهٔ آشوب یا نظریّهٔ بینظمیها شاخهای از ریاضیات است که به مطالعهٔ سیستمهای دینامیکی آشفته میپردازد. سیستمهای آشفته یا پرهرجومرج، سیستمهای دینامیکی غیرخطی هستند که نسبت به شرایط اولیهٔ خود (t = ۰) بسیار حساس بودهاند. تغییری اندک در شرایط اولیهٔ چنین سیستمهایی باعث دگرگونیهای بسیار در مرحلهٔ بعدی خواهد شد. این پدیده در نظریهٔ آشوب به اثر پروانهای مشهور است که در آن؛ یک پروانه با بالزدنهایش در برزیل، میتواند (در شرایطی) باعث گردباد در تگزاس شود[۱] و بنابرین؛ ارائهٔ پیش بینی طولانی مدت رفتار آنها غیرممکن است.
رفتار سیستمهای آشفته به ظاهر تصادفی مینماید. با اینحال هیچ لزومی به وجود عنصر تصادف در ایجاد رفتار آشوبی نیست و سیستمهای دینامیکی معینی (deterministic) نیز میتوانند رفتاری آشفته از خود نشان دهند.
ویکی پدیا